Zomertijd

Al is het pas lente geworden, toch gaat vandaag de zomertijd weer in. Dat wordt weer een week balen, elke avond het gevoel dat ik nog niet moe ben als het bedtijd is, en ’s morgens met een houten kop uit bed omdat ik pas halverwege de nacht de slaap kon vatten. Straks kan ik weer de ronde van het huis doen om alle klokken een uur vooruit te zetten.

Ieder jaar vraag ik me af waarvoor dat wel goed mag zijn. Dertig jaar geleden, in volle oliecrisis, werd met luide trom verkondigd dat het ons een gigantische energiebesparing zou opleveren. Daar zijn echter nooit serieuze studies over gedaan, en de schaarse onderzoeken dienaangaande tonen aan dat het niet meer dan een nuloperatie is. Wat ’s avonds minder wordt verbruikt, wordt dan weer in de vroege ochtend uitgegeven. In de ochtendspits wordt weer met licht gereden, en er is meer kans op mist en hiermee samenhangende ongevallen.

Recent werd het idee geopperd om de overgang naar de zomertijd midden in de week te laten vallen. Mensen zouden dan een uur vroeger naar bed gaan, ’s morgens een uurtje vroeger wakker worden en uitgeslapen op kantoor verschijnen. Nu komen velen op maandag versuft op hun werk, omdat ze een uur te vroeg hebben moeten opstaan. In het weekend denk je er immers niet aan een uurtje vroeger naar bed gaan want je kan toch uitslapen.
Dit is toch alleen maar een pleister op een houten been?

Waarom die zomertijd moet blijven wordt niet eens bevraagd. Is het niet absurd dat nagenoeg heel West-Europa een half jaar lang leeft in de Oost-Europese tijd? De hele lente en zomer, en een deel van de herfst lopen wij liefst 2 uur voor op de werkelijke zonnetijd. De zon staat in Helsinki, Kiev en Boekarest op hetzelfde tijdstip ongeveer even hoog, maar bij ons is dat pas twee uur later het geval. Toch doen wij in de zomer alsof we in Kiev wonen, en houden wij onze middagpauze halverwege de voormiddag. En bij Pointe du Raz, de meest westelijke punt van Bretagne, openen de toeristen straks hun lunchbox als het eigenlijk pas 9 uur in de morgen is. Want daar scheelt het zelfs ruim 3 zonne-uren.

We worden zoet gehouden met een uurtje langer licht, maar in werkelijkheid zijn we een uur kwijt. Twee uur wordt immers drie uur. Voor de meeste mensen werkt dit hoogst verwarrend. Het geeft de indruk dat je er een uur bij krijgt, en het vraagt enig denkwerk voor je je realiseert dat dit betekent dat je op vrijdag nog om 7 uur opstond, maar de maandag daarop om 6 uur uit bed moet. Dat je eet wanneer je nog geen honger hebt, gaat slapen als je nog niet moe bent en moet opstaan als je nog niet uitgeslapen bent. De eerste dagen na de verandering vertaalt zich dat in humeurige ouders, vervelende kinderen, duffe werknemers en een verhoogde ongevallenfrequentie in de ochtendspits.

Ouders krijgen ’s avonds hun kinderen niet in bed, omdat ze nog niet moe zijn en het nog niet donker is. ’s Morgens is het een heksentoer om die koters behoorlijk wakker te krijgen en op tijd op school af te leveren. Boeren krijgen last met hun koeien, die nog nooit van uurwerken hebben gehoord en dus lang- en breeduit melk blijven geven conform de stand van de zon. Want mensen en dieren leven niet op het uurwerk maar op de biologische klok.

Ik snap het niet. Iedereen verliest een uur weekend, en niemand die protesteert. Probeer dat eens met het loon van een uur werk, en je krijgt heel Europa op je dak.
En dacht je dat je dat uur weer wint als goed zes maanden later de wintertijd ingaat? Welnee, we krijgen alleen terug wat ze ons al hadden afgepakt. Want dat uur hadden we toch al, toen dat gekke idee van de zomertijd ingang kreeg. De zogenaamde wintertijd klopt bovendien ook al niet, omdat ze geldt voor Warschau en Berlijn, maar niet voor Brussel en Amsterdam.

Waarom neemt iedereen dat zomaar aan? Goed 10 jaar geleden werd de uursverandering op alle media met grote trom aangekondigd, burgers werd haarfijn uit de doeken gedaan hoe en wanneer ze hun talloze klokken moesten verzetten. Nu kraait daar geen haan meer naar. In de kranten wordt het nauwelijks vermeld.
Zelfs mijn computer heeft zich op zondagochtend al aangepast. Er wordt mij zelfs niet meer gevraagd of ik met de wijziging instem.
Met welke klok zal ik dan maar beginnen?

© Minervaria 25 maart 2007